Belediyeler ve belediyelere bağlı kuruluşlar, sundukları altyapı hizmetlerinin bedelini 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca kısmen ilgili taşınmaz sahiplerinden tahsil eder.
Bu mali yükümlülük “Harcamalara Katılma Payı” olarak adlandırılır ve yol yapımı, kanalizasyon, su tesisleri gibi hizmetlerden doğrudan yararlanan gayrimenkul sahiplerinden alınır.

Hukuki niteliği itibarıyla vergiden farklı, ancak kamu gücüne dayalı zorunlu bir mali ödevdir. Ödeme yükümlülüğü, yalnızca hizmetten özel ve doğrudan yararlanan taşınmaz sahiplerini kapsar.

1. Hukuki Dayanak ve Amaç

• Dayanak: 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu m.86-94

• Amaç: Belediye hizmetinin maliyetine, hizmetten yararlananların orantılı olarak katılımını sağlamak.

• Niteliği: İdari mali yükümlülük, “özel yarar” ilkesine dayanır.

📌 Anahtar Kelime: “belediye katılım payı kanuni dayanak”, “2464 sayılı kanun harcamalara katılma payı”

2. Katılım Payı Türleri

1. Yol Harcamalarına Katılma Payı 🛣

   • Yeni yol açılması

   • Mevcut yolların %40’tan fazla genişletilmesi

   • Kaldırımsız yolların kaldırım/asfalt yapılması

2. Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı 🚽

   • Yeni kanalizasyon hattı döşenmesi

   • Mevcut hattın yenilenmesi

3. Su Tesisleri Harcamalarına Katılma Payı 💧

   • İçme suyu şebekesi

   • Su deposu, arıtma tesisi inşası

📌 Anahtar Kelime: “yol katılım payı nedir”, “kanalizasyon katılım payı nasıl hesaplanır”

3. Hesaplama Yöntemi ve Oranlar

• Vergi Değeri Esası: Taşınmazın emlak vergisi değeri üzerinden hesaplama yapılır.

• %2 Sınırı: Tahakkuk edecek katılım payı, taşınmazın vergi değerinin %2’sini aşamaz.

• Cephe Hesabı:

  • Esas cepheye tam,

  • Yan cepheye yarım pay uygulanır.

• Su ve Kanalizasyon Payları: Bağlantının yapıldığı yol üzerindeki harcama dikkate alınır.

📌 Anahtar Kelime: “katılım payı hesaplama formülü”, “emlak vergisi değeri üzerinden katılım payı”

4. Ödeme ve Taksitlendirme

• 4 eşit taksit, 2 yıl içinde tahsil edilir.

• Peşin ödeme (1 ay içinde) %25 indirimli.

• Taşınmaz devrinde borç peşin tahsil edilir; borç ödenmeden tapuda işlem yapılamaz.

📌 Anahtar Kelime: “katılım payı ödeme süresi”, “katılım payı peşin ödeme indirimi”

5. Katılım Payına İtiraz ve İptal Yolları

Dava Süresi: Tebliğden itibaren 30 gün içinde vergi mahkemesine dava açılabilir.

Alternatif Yollar:

• Dava süresi geçmişse belediyeye düzeltme talebi yapılabilir.

• Reddedilirse veya cevap verilmezse belediye başkanlığına şikâyet hakkı vardır.

• Şikâyetin reddinden sonra yeniden 30 gün içinde dava açılabilir.

📌 Anahtar Kelime: “katılım payı iptal davası”, “katılım payı itiraz dilekçesi”

6. İptal Gerekçeleri

• Taşınmaz hizmetten doğrudan yararlanmıyorsa

• Sadece bakım-onarım yapıldıysa

• %2 sınırı aşıldıysa

• Tebliğ ve hesaplama usule aykırı ise

• İş tamamlanmadan tahakkuk yapıldıysa

📌 Anahtar Kelime: “katılım payı iptal gerekçeleri”, “hatalı tahakkuk iptali”

……………….. VERGİ MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI’NA

DAVACI         : [Ad Soyad / Ticaret Unvanı]  
Adres          : [Adres]  

DAVALI         : [İlgili Belediye Başkanlığı]  

KONU           : …………. Belediyesi tarafından tahakkuk ettirilen 
                 ……… TL tutarındaki Harcamalara Katılma Payı’nın iptali talebidir.

AÇIKLAMALAR    :
1. Davacıya ait ………… adresindeki taşınmaz için, …………. Belediyesi tarafından 
   “Harcamalara Katılma Payı” adı altında ……… TL tahakkuk ettirilmiştir.
2. Ancak, tahakkuka konu hizmetten taşınmazım **doğrudan ve özel olarak yararlanmamaktadır**.
3. Yapılan iş, yalnızca bakım-onarım niteliğinde olup 2464 sayılı Kanun’un 86. maddesi 
   kapsamına girmemektedir.
4. Ayrıca tahakkuk edilen tutar, taşınmazın vergi değerinin %2’sini aşmaktadır.
5. Tahakkuk işlemi, kanuna, usule ve hakkaniyete aykırı olup iptali gerekmektedir.

HUKUKİ SEBEPLER : 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu, 2577 sayılı İYUK ve ilgili mevzuat.  
DELİLLER       : Tahakkuk fişi, emlak vergisi rayiç değer belgesi, fotoğraflar, keşif ve bilirkişi incelemesi vb.

SONUÇ VE TALEP : Açıklanan nedenlerle, ……….. Belediyesi tarafından tahakkuk ettirilen 
                ……… TL tutarındaki Harcamalara Katılma Payı’nın iptaline, 
                 yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı idareye yükletilmesine 
                 karar verilmesini saygıyla arz ve talep ederim.

Tarih:  
İmza:  
Ad Soyad

Sıkça Sorulan Sorular (SSS) – Emlak Sahiplerinden Alınan Katılım Payı

1. Harcamalara Katılma Payı nedir ve hangi hizmetler için alınır?
Harcamalara Katılma Payı, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca belediyeler veya belediyelere bağlı kuruluşlar tarafından yapılan yol, kanalizasyon ve su tesisleri gibi altyapı hizmetlerinden doğrudan ve özel olarak yararlanan taşınmaz sahiplerinden tahsil edilen yasal bir mali yükümlülüktür.
Bu pay, yalnızca yapılan işin yeni tesis veya önemli ıslah niteliğinde olması halinde alınabilir. Sıradan bakım-onarım çalışmaları için katılım payı talep edilemez.

2. Katılım payı hangi durumlarda alınmaz?
Aşağıdaki hallerde katılım payı alınamaz:

• Taşınmazın, yapılan hizmetten doğrudan yararlanmaması

• Yapılan işin yalnızca bakım-onarım niteliğinde olması

• Hizmetin belediye veya belediyeye bağlı kuruluşlar tarafından yapılmamış olması

• İşin henüz tamamlanmamış olması

• Tahakkuk edilen tutarın taşınmazın vergi değerinin %2’sini aşması
  Bu durumların varlığı halinde, malikin tahakkuka itiraz etme hakkı vardır.

3. Katılım payı nasıl hesaplanır?
Hesaplama, ilgili taşınmazın emlak vergisi rayiç değeri esas alınarak yapılır.

• Tutar, bu değerin %2’sini geçemez.

• Birden fazla cepheli taşınmazlarda esas cepheye tam, diğer cephelere yarım oran uygulanır.

• Su ve kanalizasyon paylarında, bağlantı sağlanan yol üzerindeki harcamalar dikkate alınır.
  Belediyeler hesaplama sırasında hatalı veri kullanırsa tahakkuk işlemi iptal edilebilir.

4. Katılım payı ödeme süresi ve şekli nasıldır?

• Tahakkuk, ilgilisine tebliğ edildikten sonraki yıl başlar.

• Borç, iki yıl içinde dört eşit taksitte ödenir.

• Peşin ödeme yapıldığında (tebliğden itibaren bir ay içinde), %25 indirim uygulanır.

• Taşınmaz satıldığında veya devredildiğinde ödenmemiş taksitler peşin tahsil edilir ve borç ödenmeden tapuda işlem yapılamaz.

5. Katılım payı ödenmeden taşınmaz satılabilir mi?
Hayır. Tapu Müdürlüğü, belediyeden “katılım payı borcu yoktur” yazısı talep eder. Borç tamamen ödenmeden satış, hibe veya trampa gibi devir işlemleri yapılamaz. Bu nedenle satış öncesi borcun kapatılması zorunludur.

6. Katılım payına nasıl itiraz edilir?

• Tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde vergi mahkemesine iptal davası açılabilir.

• Dava süresi geçmişse, belediyeye düzeltme talebi yapılır.

• Ret veya cevap verilmemesi halinde belediye başkanlığına şikâyet yoluna gidilir.

• Şikâyetin reddi veya zımni ret halinde tekrar 30 gün içinde dava açma hakkı doğar.
  İtirazda en güçlü deliller, emlak rayiç değer belgesi, belediye hizmet projesi, fotoğraflar ve bilirkişi raporlarıdır.

7. Katılım payı davasında hangi belgeler gereklidir?

• Tahakkuk fişi ve tebliğ belgesi

• Taşınmazın emlak vergisi rayiç değeri

• Belediyenin yaptığı işe ilişkin proje ve harcama dökümleri

• Taşınmazın yapılan işten yararlanmadığını gösteren deliller (fotoğraf, bilirkişi raporu vb.)

• Önceki bakım-onarım kayıtları (eğer hizmet yeni tesis niteliğinde değilse)

8. İptal davası açarsam tahsilat durur mu?
Dava açmak tek başına tahsilatı durdurmaz. Ancak dava dilekçesi içinde yürütmenin durdurulması talebinde bulunursanız, mahkeme kabul ederse tahsilat dava sonuçlanana kadar durur. Yürütmeyi durdurma talebi, özellikle yüksek meblağlı katılım paylarında önemlidir.

9. Peşin ödeme yaparsam indirimden yararlanabilir miyim?
Evet. Tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde peşin ödeme yaparsanız, katılım payı borcunuzda %25 indirim uygulanır. Ancak bu indirimden yararlanmak için taksitlendirme talep edilmemelidir.

10. Katılım payı miktarı çok yüksek geldi, ne yapabilirim?

• Öncelikle belediyeden hesaplama yöntemini ve kullanılan vergi değerini yazılı olarak talep edin.

• Vergi değeri yanlış veya yüksekse düzeltme isteyin.

• Tahakkuk tutarının %2’lik yasal sınırı aşıp aşmadığını kontrol edin.

• Usulsüzlük veya hukuka aykırılık varsa, 30 gün içinde vergi mahkemesinde iptal davası açın.

11. Katılım payı iadesi mümkün müdür?
Evet. Eğer ödediğiniz katılım payı sonradan açtığınız dava sonucunda iptal edilirse, belediye ödediğiniz tutarı yasal faiziyle birlikte iade etmek zorundadır. Bu iade için belediyeye yazılı talepte bulunmanız gerekir.

12. Katılım payı ile emlak vergisi aynı şey midir?
Hayır. Emlak vergisi, taşınmazın sahipliği nedeniyle her yıl ödenen bir vergidir. Katılım payı ise belediyenin yaptığı belirli bir hizmetten doğrudan yararlanmanız karşılığında bir defaya mahsus alınır. Hukuki dayanakları, amaçları ve hesaplama yöntemleri farklıdır.

13. Katılım payı ile ilgili en sık yapılan hata nedir?
En sık görülen hata, bakım-onarım niteliğindeki hizmetler için katılım payı tahakkuk ettirilmesidir. Kanuna göre, yalnızca yeni tesis veya önemli ıslah niteliğinde işler için bu pay alınabilir.

14. Katılım payı ödenmezse ne olur?
Borç ödenmezse belediye icra yoluna gidebilir. Ayrıca tapuda işlem yapılamaz ve taşınmaz devri mümkün olmaz. Gecikme faizi ve yasal takip masrafları eklenerek borç artar.

15. Katılım payı tebligatı usulsüz olursa ne olur?
Tebligat usulsüz ise, dava açma süresi başlamaz. Ancak belediyeler çoğu zaman bu tebligatı doğru yapmadığı için malikler mağdur olmaktadır. Tebligatın Tebligat Kanunu’na uygun yapılıp yapılmadığı mutlaka kontrol edilmelidir.

16. Katılım payını kim öder, kiracı mı mal sahibi mi?
Katılım payı, taşınmazın maliki tarafından ödenir. Kiracının bu borçtan sorumluluğu yoktur; ancak kira sözleşmesinde özel hüküm varsa durum değişebilir.