Uyuşturucu madde kullanımı ve ticareti, Türk Ceza Hukuku’nda en ağır şekilde cezalandırılan fiiller arasında yer almaktadır. Bu kapsamda, özellikle uluslararası uyuşturucu trafiğinde sıkça karşılaşılan ve zararlı etkileri bakımından oldukça tehlikeli bir madde olan kokain, Türk hukuk sisteminde “uyuşturucu madde” olarak kabul edilmekte ve bu maddeyle ilgili tüm eylemler ciddi cezai yaptırımlara bağlanmaktadır.

Bu yazıda “Kokain nedir?”, “Kokain kullanmak ya da satmak suç mudur?”, “TCK’daki karşılığı nedir?” gibi sorulara bilimsel ve hukuki yönden detaylı yanıtlar verilecektir.

Kokain Nedir?

Kokain, Erythroxylum coca isimli Güney Amerika kökenli bitkinin yapraklarından elde edilen, merkezi sinir sistemi üzerinde doğrudan uyarıcı etki gösteren son derece güçlü bir psikoaktif maddedir. Genellikle beyaz toz formunda piyasaya sürülür ve burundan çekilerek, damardan enjekte edilerek ya da dumanı solunarak kullanılır.

Tıbbi kullanım alanı çok sınırlıdır ve yalnızca bazı lokal anestezik işlemlerde kontrollü biçimde uygulanır. Ancak dünya genelinde ve Türkiye’de yasa dışı kullanım oranı yüksektir.

Kokainin Etkileri ve Zararları

Kokain, kısa vadede aşırı uyanıklık, enerji artışı, özgüven duygusunda yükselme gibi etkiler yaratabilir. Ancak bu etkiler kısa sürelidir ve kullanımın devam etmesi durumunda şu ciddi zararlar ortaya çıkar:

• Kalp krizi, felç ve ani ölüm riski

• Psikoz, paranoya, halüsinasyon

• Şiddetli bağımlılık ve yoksunluk belirtileri

• Saldırganlık ve intihar eğilimi

• Beyin fonksiyonlarında kalıcı hasar

• Burun içi dokularda yıkım (nazal septum nekrozu)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Birleşmiş Milletler Uyuşturucu Kontrol Kurulu tarafından en tehlikeli ve bağımlılık yapıcı maddeler arasında sınıflandırılmıştır.

Kokain Suç Mudur?

1. TCK m.188 – Kokain Satışı ve Ticareti

Kokain, Türk Ceza Kanunu ve 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun kapsamında "yasaklı uyuşturucu madde" olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle kokainin üretimi, satışı, ticareti, sevkiyatı veya dağıtımı TCK m.188 kapsamında çok ağır cezalara tabidir.

TCK m.188:
Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti yapan kişi, on yıldan az olmamak üzere hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Maddenin niteliği tehlikeli ise, ceza artırılır.
Kokain bu maddelerden biridir.

Ayrıca suç örgütü kapsamında işlendiği takdirde ceza %50 oranında artırılır.

2. TCK m.191 – Kokain Kullanmak veya Bulundurmak

Kokaini kişisel kullanım amacıyla bulundurmak veya kullanmak dahi suç teşkil etmektedir. Bu fiil, TCK m.191 çerçevesinde değerlendirilir.

TCK m.191:
Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

İlk kez yakalanan kişiler hakkında savcılık soruşturmanın ertelenmesine karar verebilir. Mahkeme de tedavi ve denetimli serbestlik uygulayabilir. Ancak fail bu kurallara uymazsa veya suçu tekrar işlerse, doğrudan ceza verilir.

3. TCK m.190 – Kullanım İçin Yer Temin Etmek

Kokain kullanımına yer, ortam, imkân sağlayan kişiler, uyuşturucu kullanımını kolaylaştırdığı gerekçesiyle TCK m.190 kapsamında cezalandırılır.

TCK m.190:
Uyuşturucu kullanılmasını kolaylaştırmak amacıyla yer temin eden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Bu kapsamda ev partileri, araçlar, oteller, eğlence mekânları gibi yerlerde kullanım ortamı oluşturanlar da sorumluluk altındadır.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

**1. Kokain kullanmak suç mu?

Evet. Kokain kullanmak veya bulundurmak, TCK m.191 kapsamında 2 ila 5 yıl hapis cezası gerektiren bir suçtur. İlk seferde denetimli serbestlik ve tedavi uygulanabilir.

2. Kokain satmak hangi suça girer?

Kokain satmak, dağıtmak veya ticaretini yapmak TCK m.188 kapsamında "uyuşturucu ticareti" suçudur. Cezası 10 yıldan 20 yıla kadar hapis ve adli para cezasıdır.

3. Kokain ile yakalanan biri uyuşturucu satıcısı sayılır mı?

Eğer kokain miktarı fazla ise, ambalajlanmışsa, yanında terazi, poşet veya satış kastını gösteren başka unsurlar varsa, kişi uyuşturucu taciri sayılır ve TCK m.188 uyarınca yargılanır.

4. Kokain bulunduran ilk kez yakalanan kişi hapse girer mi?

Hayır. İlk kez yakalanan kişiye savcılık soruşturma ertelemesi kararı verebilir. Mahkeme de tedavi ve denetimli serbestlik uygulayabilir. Ancak suçu tekrar ederse hapis cezası gündeme gelir.

5. Kokainin tıbbi kullanımı serbest mi?

Kokainin tıbbi kullanımı çok sınırlıdır ve yalnızca bazı lokal anestezi uygulamalarında doktor kontrolünde, yasal ruhsatlı şekilde mümkündür. Bunun dışındaki her türlü kullanım yasaktır.

Sonuç ve Hukuki Değerlendirme

Kokain, hem sağlık açısından en tehlikeli maddelerden biridir hem de Türk Ceza Kanunu kapsamında en ağır şekilde cezalandırılan uyuşturucu maddeler arasında yer almaktadır. Gerek kullanımı, gerek bulundurulması gerekse ticareti açıkça suç olup, TCK m.188 ve m.191 hükümlerine göre cezai yaptırıma tabidir.

Yargı kararları da bu doğrultuda oldukça serttir. Bu nedenle bireylerin, gençlerin ve ailelerin bu konuda hukuki farkındalığa sahip olmaları, cezai ve vicdani sorumluluk doğuracak davranışlardan uzak durmaları önem arz etmektedir.