Giriş

Adli para cezası, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yer alan, kısa süreli hapis cezalarının mahkeme kararıyla para cezasına dönüştürülmesi uygulamasıdır. 2025 yılı itibariyle de, özellikle ilk kez suç işleyen, suçun niteliği hafif olan ve kamu güvenliğini ciddi şekilde tehdit etmeyen durumlarda, hapis cezası yerine para cezası verilmesi yaygın bir uygulamadır. Bu sayede, sanık cezaevine girmeden, belirlenen para miktarını ödeyerek cezasını infaz etmiş olur.

Adli Para Cezası Nedir?

TCK’nın 52. maddesine göre, adli para cezası, mahkeme tarafından hükmedilen para miktarının, belirli gün karşılığı üzerinden hesaplanarak ödenmesidir. Ceza miktarı belirlenirken şu unsurlar dikkate alınır:

• Suçun ağırlığı
• Sanığın ekonomik durumu
• Hapis cezasının süresi

Hapis Cezasının Para Cezasına Çevrilme Şartları

Bir hapis cezasının adli para cezasına çevrilebilmesi için genellikle şu şartlar aranır:

1. Hapis cezası süresinin kısa olması
   • Çoğunlukla 1 yıl veya daha az süreli hapis cezaları için uygulanır.
2. Suçun şiddet içermemesi
   • Fiziksel şiddet, silah kullanımı, ağır yaralama gibi unsurlar bulunmamalıdır.
3. Sanığın sabıka durumunun temiz veya hafif olması
   • Tekrar eden suçlar veya organize suçlar kapsam dışıdır.
4. Hakimin takdir yetkisi
   • Hakim, tüm şartlar uygun olsa bile, kamu yararı gereği hapis cezası verebilir.
5. Suçun kamu güvenliğini tehdit etmemesi

Para Cezasına Çevrilebilen Yaygın Suçlar

Aşağıdaki suçlarda, koşullar sağlandığında para cezasına çevrilme imkânı yüksektir:

• Basit tehdit (TCK 106/1 – şiddet unsuru içermeyen tehditler)
• Hakaret (TCK 125 – sosyal medya dahil)
• Basit yaralama (TCK 86/2 – şikâyete tabi, hafif nitelikte)
• Mala zarar verme (TCK 151 – olayın boyutuna göre)
• Trafik güvenliğini tehlikeye sokma (TCK 179 – alkolsüz ve zararsız ihlaller)
• Gürültü ile rahatsız etme (Kabahatler Kanunu kapsamında)
• Konut dokunulmazlığını ihlal (hafif nitelikte ve şikâyete tabi durumlarda)
• Karşılıksız yararlanma (bazı hafif elektrik, su, doğalgaz kullanımı olayları)

Para Cezasına Çevrilemeyen Ağır Suçlar

Bazı suçlar, niteliği gereği hiçbir şekilde para cezasına çevrilemez. Bunlar:

• Cinsel saldırı ve istismar suçları
• Yağma (gasp)
• Adam öldürme
• Uyuşturucu madde imal ve ticareti
• Silahlı yaralama
• Örgütlü suçlar
• Devletin güvenliğine karşı suçlar

Adli Para Cezasının Ödenmemesi Durumu

• Ödeme yapılmazsa, her 20 TL karşılığı 1 gün hapis cezasına dönüştürülür.
• Örneğin, 6.000 TL ceza ödenmezse, 300 gün hapis uygulanabilir.
• Sanığın talebi üzerine, ceza taksitlendirilebilir (en fazla 24 taksit).

Adli Para Cezasının Sabıka Kaydına Etkisi

• Evet, kesinleşen adli para cezaları sabıka kaydına işlenir.
• Suç yüz kızartıcı ise, memuriyete giriş engeli olabilir.
• Ceza infaz edildikten sonra, belirli süre sonunda kayıt silinebilir.

2025 Yılı İçin Öneriler

• Ceza yargılamasında para cezası talebi için mutlaka avukatla süreci yürütün.
• İlk defa işlenen hafif suçlarda, savunmada hapis yerine adli para cezası talebi sunulabilir.
• Taksitlendirme imkânı mutlaka değerlendirilmelidir.
• E-devlet üzerinden adli sicil sorgulaması yaparak kayıt durumunuzu kontrol edin.

Sonuç

Adli para cezası, özellikle hafif nitelikteki suçlarda, kişilerin cezaevine girmeden süreci atlatmasını sağlayan önemli bir uygulamadır. Ancak her suç için geçerli değildir ve hakim kararıyla uygulanır. 2025 yılı itibariyle, suçun niteliği, ceza süresi ve sanığın geçmişi, para cezasına çevrilip çevrilmeyeceğinde belirleyici unsurlardır.