Reddi miras, Türk Medeni Kanunu kapsamında düzenlenmiş bir miras hukuku kurumudur. Mirasın borçları, mallarından fazla ise, mirasçılar açısından reddi miras yoluna başvurmak önemli bir hukuki yoldur. Ancak her mirasçı bu yola başvuramaz ya da bazı şartlarda reddi miras hakkı sınırlanır. Bu makalede, “kimler reddi miras yapamaz?” sorusunu kapsamlı şekilde yanıtlayacak, hukuki dayanaklar ve Yargıtay kararları ışığında açıklamalarda bulunacağız.

Reddi Miras Nedir?

Reddi miras, mirasın mirasçı tarafından kabul edilmemesi anlamına gelir. Türk Medeni Kanunu'nun 605. maddesine göre, yasal veya atanmış mirasçı, mirası reddedebilir. Mirasın reddi, miras bırakanın ölümünden itibaren üç ay içinde yapılmalıdır.

Kimler Reddi Miras Yapamaz?

1. Mirası Zımnen (Örtülü) Kabul Edenler

Türk Medeni Kanunu’nun 610. maddesi uyarınca, mirasçı mirasa fiilen el koymuşsa (örneğin malları satmış, taşınmazları kullanmışsa), bu kişi mirası örtülü olarak kabul etmiş sayılır. Bu durumda artık reddi miras yapılamaz.

2. Sürenin Dolmasından Sonra Reddi Miras Beyanı Verenler

Kanunda belirtilen 3 aylık hak düşürücü süre geçtikten sonra yapılan reddi miras beyanı geçersizdir. Bu sürede ret yapılmamışsa miras, kabul edilmiş sayılır.

3. Kısıtlılar (Yasal Temsilci İzni Olmadan)

Fiil ehliyeti bulunmayanlar, yani kısıtlılar, vasilerinin izni veya mahkeme kararı olmadan reddi miras yapamazlar. Kısıtlı adına ret kararı verilmesi için sulh hukuk mahkemesinden izin alınmalıdır.

4. Terekeyi Sahiplenmiş Gibi Davrananlar

Mirasçı, terekeye ait borçları ödemeye başlamışsa, taşınmazlar üzerinde tasarrufta bulunmuşsa, bu mirasçının reddi miras hakkı ortadan kalkar. Zira bu tür davranışlar mirasın zımnen kabulü anlamına gelir.

5. Terekeyi Resmen Redde Gerek Bırakmayacak Şekilde Sahiplenenler

Bazı durumlarda mirasçılar, mirası reddetmese bile mirası kabul ettiklerini açıkça gösteren işlemler yaparlar. Örneğin, tereke mallarının tapuda mirasçı adına geçirilmesi ya da bankalardaki miras kalan paranın çekilmesi gibi işlemler ret hakkını düşürür.

6. Mirası Haciz Yoluyla Takip Edenler

Mirasçının, muristen kalan bir alacağı tahsil etmek için icra takibi yapması, terekeye fiilen müdahale anlamına gelir. Bu durumda reddi miras hakkı kullanılamaz.

Reddi Miras İçin Uygulanacak Hukuki Süreç

1. Mirasın Açıldığının Öğrenilmesi

2. 3 Aylık Sürenin Başlaması

3. Sulh Hukuk Mahkemesine Başvuru

4. Beyan Tutanağına Yazılı Ret İradesi

5. Kararın Mirasçılık Belgesi Üzerine İşlenmesi

Reddi Mirasın Geçersiz Olduğu Durumlarda Ne Olur?

Reddi mirasın geçersiz olduğu durumlarda mirasçılar, miras borçlarından kişisel malvarlıklarıyla sorumlu hale gelirler. Özellikle yüksek borç yükü olan tereke durumlarında bu büyük zararlara yol açabilir. Bu nedenle mirasçının, mirası kabul anlamına gelebilecek davranışlardan kaçınması büyük önem taşır.

Sonuç

Her ne kadar Türk Medeni Kanunu, mirasçılara mirası reddetme hakkı tanımış olsa da, bu hakkın süreli, şartlı ve bazı davranışlarla düşebilen bir hak olduğunu unutmamak gerekir. Reddi miras hakkının etkin şekilde kullanılabilmesi için hukuki danışmanlık alınması büyük önem arz eder. Aksi takdirde, geri dönüşü olmayan borç yükümlülükleri doğabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Reddi miras süresi ne kadardır?
Türk Medeni Kanunu’na göre süre, miras bırakanın ölüm tarihinden itibaren 3 aydır.

2. Reddi miras süresi dolduktan sonra ne olur?
Bu sürede red yapılmazsa, miras kendiliğinden kabul edilmiş sayılır.

3. Reddi miras için dava açmak gerekir mi?
Hayır. Sulh Hukuk Mahkemesi’ne beyan yoluyla yapılır.

4. Vesayet altındaki kişiler reddi miras yapabilir mi?
Ancak vasi veya yasal temsilcinin izniyle yapılabilir.

5. Reddi miras yapıldıktan sonra geri alınabilir mi?
Hayır, reddi miras beyanı kesindir ve geri alınamaz.

6. Evlatlık olan kişi reddi miras yapabilir mi?
Evet, yasal mirasçı olan evlatlıklar da diğer mirasçılar gibi bu hakkı kullanabilir.

7. Tereke borçlarını ödedikten sonra reddi miras yapılabilir mi?
Hayır. Bu durumda miras zımnen kabul edilmiş sayılır.

8. Mirası reddeden kişinin çocukları mirasçı olur mu?
Evet, ret edenin alt soyu mirasçı olur. Onların da ayrıca reddi miras yapmaları gerekir.

9. Vasiyetname varsa reddi miras mümkün mü?
Vasiyetname varsa da miras ret edilebilir. Ancak vasiyet edilen malın reddi farklı bir prosedür gerektirir.

10. Reddi miras noterden yapılabilir mi?
Hayır. Bu işlem yalnızca Sulh Hukuk Mahkemesi'nde yapılabilir.

11. Reddi miras için avukat tutmak zorunlu mu?
Zorunlu değildir ama hukuki hata yapılmaması için avukatla işlem yapılması tavsiye edilir.

12. Mirası reddeden kişi borçlardan tamamen kurtulur mu?
Evet, yasal olarak miras borçlarından sorumlu olmaz.

13. Borçları görünce sonra red yapabilir miyim?
Eğer 3 aylık süre geçmediyse yapılabilir.

14. Mahkeme reddi mirası reddedebilir mi?
Eğer yasal süre geçmişse ya da geçersiz beyan varsa, kabul etmeyebilir.

15. Reddi miras yapmayanlar ne kadar borçtan sorumlu olur?
Tüm tereke borçlarından kendi malvarlıkları ile sorumlu hale gelirler.