Trafikte Uyuşturucu Madde Etkisi Altında Araç Kullanmanın Cezai ve İdari Yaptırımları

Trafik güvenliğini tehdit eden en tehlikeli eylemlerden biri, sürücülerin uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisindeyken araç kullanmasıdır. Karayolları Trafik Kanunu, bu fiili özel olarak düzenlemiş ve ağır yaptırımlara bağlamıştır. KTK 48/8 maddesi, sürücülüğe uygun olmayan bu davranışı yalnızca idari para cezası ile değil, aynı zamanda ehliyetin uzun süreli geri alınması ve sağlık şartlarının ispatını da zorunlu kılar.

1. KTK 48/8 Nedir?

KTK 48/8 hükmü şunu düzenler:

“Uyuşturucu veya uyarıcı madde alarak araç kullanmak.”

Bu eylem, yalnızca uyuşturucu madde etkisindeyken araç kullanmayı değil, sürücülük yapamayacak ölçüde psikoaktif madde kullanımını da kapsar.

2. 2025 Yılı Güncel Ceza Bilgileri

Not: Cezanın uygulanması durumunda ayrıca sürücü belgesinin iadesi için sağlık raporu ve psikiyatri değerlendirmesi zorunludur.

3. Uygulama Şartları

• Uyuşturucu kullanımı tespit edildiğinde cezai işlem başlatılır.

• Tespit genellikle kan veya idrar tahlili, hızlı test kitleri ya da adli raporlar ile yapılır.

• Sürücünün bilinci kapalı, dengesiz, saldırgan veya tehlikeli davranışlar göstermesi hâlinde de test talep edilebilir.

4. Ehliyetin Geri Alınması ve Belge İadesi

Uyuşturucu madde ile araç kullandığı tespit edilen sürücüler için:

• 5 yıl süreyle sürücü belgesi alınır.

• Belgenin yeniden alınabilmesi için:

  • Sağlık kuruluşundan sürücü olmasında sakınca bulunmadığına dair rapor,

  • Psikiyatri uzmanı muayenesi,

  • Ceza bedelinin tamamen ödenmiş olması gereklidir.

5. Ceza Soruşturması Açılır mı?

Uyuşturucu madde kullanımı yalnızca idari ceza konusu değil, aynı zamanda adli suç teşkil eder. Bu nedenle:

• TCK m.179/3 ve gerektiğinde TCK m.190 (Uyuşturucu madde kullanımı) kapsamında ceza soruşturması açılabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Uyuşturucu madde etkisinde araç kullanmanın cezası nedir?
2025 yılı için idari para cezası 4.743 TL, ehliyet 5 yıl geri alınır.

2. Ceza indirimi uygulanır mı?
Evet. %25 erken ödeme indirimiyle ceza 3.557,25 TL’ye düşer.

3. Ehliyetimi ne zaman geri alabilirim?
5 yıl sonra; ancak sağlık raporu, psikiyatrik muayene ve cezanın ödenmiş olması şarttır.

4. Ceza puanı uygulanır mı?
Evet. Bu ihlalde 20 ceza puanı uygulanır.

5. Savcılık ayrıca ceza davası açar mı?
Evet. TCK m.179/3 kapsamında adli ceza soruşturması da yürütülür.

6. İlk defa uyuşturucu ile araç kullandım. Hapis cezası verilir mi?
Şartlar oluşursa evet. Ancak adli sicil, bağımlılık durumu ve kullanım amacı dikkate alınır.

7. Uyuşturucu tespit testine itiraz edebilir miyim?
Tahlil sonuçlarına itiraz hakkınız vardır; ancak uzman görüşü geçerlidir.

8. Alkol değil, sadece reçeteli ilaç kullanmıştım. Yine de ceza olur mu?
Kullandığınız ilaç psikoaktif madde içeriyor ve sürücülüğünüzü etkiliyorsa ceza uygulanabilir.

9. Trafik kazasına karışırsam ayrıca cezai sorumluluğum olur mu?
Evet. Kazaya sebebiyet vermeniz hâlinde TCK kapsamında ağırlaştırılmış ceza alabilirsiniz.

10. Araç trafikten men edilir mi?
Evet. Sürücü etkisiz hale getirilip, araç otoparka çekilir.

11. Psikiyatri muayenesi nerede yapılır?
Tam teşekküllü kamu veya özel hastanelerin psikiyatri servisinde yapılmalıdır.

12. Uyuşturucu kullandığım ispatlanmazsa ceza iptal olur mu?
Evet. Somut ve bilimsel delil yoksa Sulh Ceza Hakimliği’ne itirazla iptal edilebilir.