Ceza infaz kurumları ve tutukevleri, kamu düzeninin ve toplumsal güvenliğin sağlanması açısından özel koruma altında bulunan yerlerdir. Bu alanlara, mahkumların veya tutukluların güvenliğini tehdit edecek ya da kamu düzenini bozacak nitelikteki eşyaların sokulması, Türk Ceza Kanunu’nun 297. maddesi kapsamında açıkça suç olarak tanımlanmıştır.

Bu makalede, infaz kurumuna veya tutukevine yasak eşya sokmak suçunun unsurları, cezai yaptırımlar, uygulamadaki sorunlar, Yargıtay kararları ve hukuki sonuçları detaylı biçimde incelenmiştir.

1. TCK m.297 – Kanun Maddesi İncelemesi

TCK m.297/1:
İnfaz kurumuna veya tutukevine;

• Silah,

• Uyuşturucu veya uyarıcı madde,

• Elektronik haberleşme aracı

sokan veya bulunduran kişi 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Ayrıca, bu eşyaların temin edilmesi veya bulundurulması ayrıca bir suç teşkil ediyorsa, fikri içtima hükümleri uygulanır ve ceza yarı oranında artırılır.

2. Diğer Yasak Eşyalar – TCK m.297/2

İnfaz kurumuna sokulması yasak olan diğer eşyalar:

• Firarı kolaylaştırıcı malzemeler (halat, alet, tünel kazma ekipmanı vb.)

• Saldırı ve savunma araçları, yangın çıkarıcılar

• Alkol içeren içecekler

• Kumar malzemeleri

• Yeşil reçeteye tabi ilaçlar (örneğin; morfin, rivotril vb.)

• Yasak yayınlar, afiş, semboller, örgütsel dokümanlar

• Ses ve görüntü kaydedici cihazlar

Bu tür eşyaları cezaevine sokan, orada bulunduran veya kullanan kişi 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

3. Suçun Faili ve Mağduru Kimdir?

Fail:

• Tutukluların yakınları, ziyaretçiler, avukatlar, cezaevi personeli veya üçüncü kişiler olabilir.

• Cezaevi görevlilerinin bu fiili işlemesi halinde ceza bir kat artırılır (TCK m.297/3).

Mağdur:

• Ceza infaz sistemi, kamu düzeni ve tutuklu/hükümlülerin güvenliğidir.

• Dolaylı olarak toplumun tamamı bu suçun mağdurudur.

4. Cezai Yaptırımlar ve Özel Durumlar

5. Fikri İçtima ve Yargılamaya Etkisi

Fikri içtima, aynı fiilin birden fazla suçu oluşturduğu durumlarda en ağır cezayı gerektiren suçun esas alınmasını ve bu cezanın artırılmasını ifade eder.

Örneğin:
Sanık cezaevine hem uyuşturucu hem de cep telefonu sokmuşsa, uyuşturucunun temini TCK m.188, cezaevine sokulması ise TCK m.297 kapsamında değerlendirilir. Bu durumda ağır olan suça göre (örneğin TCK m.188) ceza verilir, yarı oranında artırılır.

6. Yargıtay Uygulamaları

7. Ceza İndirimi – TCK m.297/4

Eğer yasak eşya hükümlü veya tutuklunun üzerinde bulunursa ve bu kişi:

• Eşyayı kimden aldığına dair bilgi verirse,

• Temin sürecini detaylı şekilde açıklarsa,

verilecek ceza yarı oranında indirilir. Bu hüküm, cezaevindeki yasa dışı eşya dolaşımını önlemeye yönelik bir muhbirlik düzenlemesidir.

8. Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Avukat çantaları, ziyaretçi eşyaları ve koli içerikleri mutlaka X-ray cihazı veya arama yoluyla kontrol edilmelidir.

• Ziyaretçilerin getirdikleri kitap, dergi gibi dokümanlar kurum onayına tabidir.

• Cezaevi içerisinde kullanılmasına izin verilen cihazlar idare kararıyla sınırlıdır.

SSS – Sıkça Sorulan Sorular

Cezaevine cep telefonu sokmak suç mu?

Evet. TCK m.297/1 gereği, cep telefonu bir haberleşme aracıdır ve cezaevi içine sokulması suçtur. 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür.

Ziyaret sırasında kolide alkol bulunursa ne olur?

Alkol de TCK m.297/2 kapsamında yasak eşyadır. Alkol sokan kişi 1 ila 3 yıl arasında hapisle cezalandırılır.

Cezaevi görevlisi yasak eşya sokarsa ceza ne olur?

Görevli kişi için ceza bir kat artırılır. Örneğin, normalde 3 yıl olan ceza 6 yıl olarak uygulanabilir.

Mahkumun eşyayı teslim etmesi ceza indirimi sağlar mı?

Evet. Mahkum bu eşyayı kimden ve nasıl aldığını açıklar ve iş birliği yaparsa ceza yarı oranında indirilir.

Yeşil reçeteli ilaç sokmak suç mu?

Evet. Kurum doktoru onayı olmadan cezaevine sokulması durumunda TCK m.297/2 kapsamında suç sayılır.

Cezaevi içerisine kamera sokmak da suç mu?

Evet. Ses ve görüntü kayıt cihazları da yasaktır. Yetkili makamdan izin alınmamışsa, sokan kişi cezalandırılır.

Yasak yayın sokmak suç mudur?

Mahkemece yasaklanmış, suç örgütünü öven veya örgütsel sembol içeren yayınlar da TCK m.297/2 uyarınca suç kapsamındadır.

Suçun teşebbüs hali mümkün müdür?

Evet. Yasak eşya cezaevine sokulmadan önce fark edilirse ve fail gerekli fiilleri yapmışsa teşebbüs hükümleri uygulanır.

Sonuç

Ceza infaz kurumları ve tutukevleri, belirli bir disiplin ve güvenlik çerçevesinde faaliyet göstermektedir. Bu kurumların düzeninin korunabilmesi için bazı eşyaların içeri sokulması kesin olarak yasaklanmıştır. Özellikle haberleşme araçları, uyuşturucular, silahlar ve örgütsel dokümanlar bu yasağın başlıca örnekleridir.

TCK m.297 hükmüyle bu tür eşyaların içeriye sokulması, bulundurulması veya kullanılması suç olarak düzenlenmiş ve ciddi hapis cezaları öngörülmüştür. Bu bağlamda gerek ziyaretçilerin gerekse kurum personelinin bu konuda hukuki bilinçle hareket etmesi büyük önem taşımaktadır.

Hazırlayan:
Av. Sinan Akalın – Ceza Hukuku ve İnfaz Hukuku Avukatı
https://www.sinanakalin.av.tr